TY - JOUR ID - 2852 TI - بررسی مقایسه‌ای گناه دیو و تحوّل او در اسطوره‌های ایران باستان و تعزیه‌های شست بستن دیو JO - مجله مطالعات ایرانی JA - JIS LA - fa SN - 1735-0700 AU - محمد, مهدی AU - مقدادیان, عادل AU - تاجیک, ابوالفضل AD - استادیار گروه تاریخ اسلام دانشکده علوم اسلامی دانشگاه بین المللی اهل بیت، تهران، ایران AD - استادیار گروه ادیان و عرفان دانشکده علوم اسلامی دانشگاه بین المللی اهل بیت، تهران، ایران Y1 - 2021 PY - 2021 VL - 19 IS - 38 SP - 239 EP - 267 KW - آز KW - شست بستن KW - دیو KW - امام علی DO - 10.22103/jis.2021.14753.1972 N2 - دیو در ادیان باستانی و ادبیات اسطوره‎ای‎ ایران مصداق بدی و شر بود. تجلی این بدی در آیین زرتشتی در قالب صفات رذیله و در تاریخ باستان به عنوان افراد منحرف یا دشمن تصویر می‌شد. در دوران اسلامی و در ادبیات سامی نیز همانندهایی برای این مفهوم و نماد وجود دارد. غول، شیطان و جن، امتدادی از دیو باستانی است. در داستان تعزیه شست بستن، با همین نماد برخورد داریم. تجلّی آز، خشم یا ایشمه و اَژَدهاک در دیو تعزیه شست بستن، عناصر ایرانی این مفهوم را تشکیل می‌دهند و روند تحولی دیو در تعامل با انبیاء سامی و نهایتاً تحول شخصیتی دیو به دست امام علی حاکی از پذیرش و شکل و رنگ یافتن این اسطوره در قالب حقایق اسلامی است. این پژوهش سعی دارد با بررسی متن شش اثر تعزیه‌ای که در آن سخن از گناه دیو و تحوّل اوست، میزان تطبیق آن را با ماهیت دیو در ادبیات باستانی نشان دهد. UR - https://jis.uk.ac.ir/article_2852.html L1 - https://jis.uk.ac.ir/article_2852_5baf1cb008d2fe1cbfdd5b94984402c7.pdf ER -