TY - JOUR ID - 3098 TI - قلات اسلام آباد: بنای نویافته از دوره ساسانی در شهرستان فهرج-استان کرمان JO - مجله مطالعات ایرانی JA - JIS LA - fa SN - 1735-0700 AU - فاضل, لیلا AU - محمدی فر, یعقوب AU - همتی ازندریانی, اسماعیل AD - دانشجوی دکتری باستان شناسی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران. AD - استاد گروه باستان‌شناسی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران. AD - استادیار گروه باستان شناسی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران. Y1 - 2021 PY - 2021 VL - 20 IS - 40 SP - 267 EP - 307 KW - دوره ساسانی KW - کرمان KW - شهرستان فهرج KW - قلات اسلام آباد KW - کوشک KW - آتشکده DO - 10.22103/jis.2021.16960.2119 N2 - شهرستان فهرج در سوی  شرقی استان کرمان و انتهای شرقی منظر فرهنگی بم در حاشیه جنوبی لوت جنوبی قرار دارد. در جریان بررسی، شناسایی و مستند نگاری قلاع و آثار موجود در منظر فرهنگی بم بین سال­های 1391 تا 1394 تعداد  42 اثر متعلق به دوره ساسانی  و قرون اولیه اسلامی شناسایی شد که یکی از شاخص­ترین آن­ها بنای موسوم به قلات اسلام آباد است. مهمترین پرسش مطرح در این پژوهش تعیین کاربری و تاریخگذاری بنای قلات اسلام آباد است. این پژوهش دارای رویکرد توصیفی ـ تحلیلی و  روش گردآوری اطلاعات از طریق پژوهش­های میدانی و مطالعات کتابخانه­ای است. بر اساس مطالعات صورت گرفته دو احتمال درباره کارکرد  این بنا وجود دارد. یکی کارکرد تشریفاتی و کوشک و دیگری کارکرد مذهبی و یک بنای آتشکده. بنای قلات اسلام آباد با دارا بودن فضای مربع مرکزی، ایوان­هایی در جهات شرقی و غربی و ورودی با طاق آهنگ در سوی جنوب و ایوانی به صورت قرینه در سوی شمال، به لحاظ کارکرد،کوشک به نظر می­رسد که با تعدادی از کوشک­ها و آتشکده­های دوره ساسانی و قرون اولیه اسلامی قابل مقایسه است. همچنین با استناد بر شواهد موجود در ضلع شرقی، وجود راهرویی پیرامون بنا وجود یک بنای مذهبی را نیز محتمل می سازد. براساس بقایای معماری از جمله؛ وجود ایوان­هایی با طاق آهنگ و چفد بیز(شلجمی)، قرینه­سازی، مصالح به کار رفته و یافته­های سفالی می­توان بازه زمانی اواخر دوره اشکانی تا اواخر دوره ساسانی و اوایل دوره اسلامی را برای تاریخگذاری بنای قلات اسلام آباد ارائه نمود. UR - https://jis.uk.ac.ir/article_3098.html L1 - https://jis.uk.ac.ir/article_3098_5f67f643c6d8f56a14c3936f379c36c0.pdf ER -