TY - JOUR ID - 3239 TI - واژه‌های مربوط به طبیعت و پدیده‌های طبیعی در کده‌نام‌های ایرانی و کاربرد و پیشینۀ آن JO - مجله مطالعات ایرانی JA - JIS LA - fa SN - 1735-0700 AU - طامه, مجید AD - پژوهشگر فرهنگستان زبان و ادب فارسی Y1 - 2021 PY - 2021 VL - 20 IS - 40 SP - 233 EP - 266 KW - جغرافیا KW - جای‌نام KW - جای‌نام‌شناسی KW - کده‌نام KW - پدیده‌های طبیعی DO - 10.22103/jis.2021.16544.2071 N2 - جای‌نام‌ها یا همان نام مناطق جغرافیایی بخشی از میراث زبانی زنده و پویایی است که از نسلی به نسل دیگر می‌رسد و کمتر دچار تغییر و تحریف می‌شود. نام‌های جغرافیایی را بسته‌به نوع و گونه‌شان می‌توان به انواع کده‌نام‌ها یا نام مناطق مسکونی، شیب‌نام‌ها یا نام پستی و بلندی‌های روی زمین و آب‌نام‌ها یا نام عوارض طبیعی‌ای که مرتبط با آب هستند تقسیم کرد. در میان این انواع، کده‌نام‌ها به‌سبب آنکه انسان در ارتباط بیشتری با آنهاست بسامد بیشتری دارند و به‌لحاظ بررسی و مطالعه از نقش مهم‌تری برخوردارند. کده‌نام‌ها را می‌توان از وجوه گوناگون مطالعه کرد و ویژگی‌های زبانی و غیرزبانی را در ساخت آنها مورد تدقیق قرار داد. یکی از ویژگی‌ها جالب توجه در ساخت کده‌نام‌ها بررسی و طبقه‌بندی موضوعی واژه‌های پایه‌ای است که در آنها دیده می‌شود. این واژه‌های پایه هم به‌لحاظ زبانی و هم به‌لحاظ فرهنگی و تاریخی درخور توجه‌اند. ازجمله واژه‌های پایه‌ای که در کده‌نام قابل بررسی و مطالعه است، واژه‌های مربوط به طبیعت و پدیده‌های طبیعی است. کاربرد این واژه‌ها در کده‌نام‌ها امری امروزی نیست بلکه پدیده‌ای است تاریخی و از دیرباز در ساخت کده‌نام‌ها رواج داشته‌است. در این مقاله به بررسی و تحلیل واژه‌های مربوط به حوزۀ طبیعت که در کده‌نام‌های ایران به‌کار رفته می‌پردازیم و سابقه و پیشینۀ کاربرد این واژه‌ها را در نام‌های جغرافیایی پیش از اسلام نیز ذکر می‌کنیم.     UR - https://jis.uk.ac.ir/article_3239.html L1 - https://jis.uk.ac.ir/article_3239_0d3b90a28621777f622168a8fb2a7298.pdf ER -