بررسی تطبیقی مفهوم قناعت در مثنوی و نظریه‌های اقتصاد متعارف

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 ادبیات/دانشکده ادبیات/دانشگاه آزاد کاشان/ایران

2 دانشگاه آزاد اسلامی واحد کاشان

3 دانشیار گروه اقتصاد و مدیریت انرژی/دانشکده: نفت تهران/دانشگاه صنعت نفت/تهران/ایران

10.22103/jis.2023.20905.2440

چکیده

زمینه/ هدف: یکی از موضوعات علم اقتصاد نظریۀ معمای خسّت یا معمای صرفه‌جویی است. آن‌چه در اقتصاد متعارف درخصوص این نظریه مطرح می‌شود، آموزه‌های اقتصادی قناعت را در مثنوی معنوی به چالش می‌کشد؛ برمبنای این نظریات، توصیۀ مولانا به قناعت عملاً جامعه را از رشد اقتصادی بازمی‌دارد.
روش/رویکرد: این مقاله قصد دارد با روش کتابخانه‌ای و توصیفی به این سؤال که"تفاوت نظریات اقتصاد متعارف و قناعت در مثنوی چیست؟" پاسخ دهد.
یافته‌ها/نتایج: یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که برخلاف آنچه در خصوص مثنوی به وسیلۀ نظریات یاد شده مطرح گردیده است، دعوت مولانا به قناعت در سطح فردی موجب کاهش مصرف در سطح کلان نمی‌شود. مفهوم قناعت در مثنوی علاوه ‌بر این‌که بر آسایش و رفاه در زندگی دنیوی و آرامش دلالت دارد، در مواردی مشوّق افزایش میل نهایی به مصرف است؛ مثلاً مولانا در مثنوی به انفاق، بخشش، زکات و غیره اشاره کرده ‌است که موجب افزایش مصرف دیگران و گردش مالی می‌شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Comparing the Concept of Contentment in Masnavi with Conventional Economic Theories

نویسندگان [English]

  • Zohre Razavi 1
  • Saeed Kheirkhah Barzoki 2
  • Seyyed Abdollah Razavi 3
1 Literature/Faculty of Literature/Kashan Azad University/Iran
2 IAU Kashan
3 Associate professor (Department of Energy Economics and Management)/Petroleum University of Technology: Tehran, Tehran, IR
چکیده [English]

Purpose: One of the subjects of economics is the theory of the fatigue puzzle or the thrift puzzle. What is raised in conventional economics regarding this theory challenges the economic doctrines of contentment in the spiritual Masnawi; Based on these theories, Rumi's advice to contentment actually prevents the society from economic growth.
Method and Research: This article aims to answer the question, "What is the difference between conventional economic theory and contention in the Masnavi?"
Findings and Conclusions: With a descriptive and library method. to answer The findings of this research show that contrary to what has been suggested about the Masnavi by the mentioned theories, Rumi's call to contentment at the individual level does not reduce consumption at the macro level. The concept of contentment in the Masnavi, in addition to implying comfort and well-being in worldly life and peace, in some cases encourages the increase of the final desire to consume; For example, in Masnavi, Rumi has mentioned charity, charity, zakat, etc., which increase the consumption of others and financial circulation

کلیدواژه‌ها [English]

  • Rumi
  • Contentment
  • Fatigue
  • Economy
  • Masnavi

مراجع

ابن اثیر، م. (1374). النهایه. قم: اسماعیلیان.
ابن منظور، م. (1416.ق). لسان العرب. بیروت: دار صادر.
استعلامی، م. (1394). مثنوی مولانا جلال الدین محمد بلخی. تصحیح متن. تهران: سخن.
بهرامی قصر چمی، خ. و همتی نژاد، ح. (1395). «آموزه‌های اقتصادی مولانا». مطالعات ادبیات، عرفان و فلسفه. (3/1)2، ‎291-268.
حسینی، ر .(1382). «مفروضات نظریۀ رفتار مصرف‌کننده در اقتصاد اسلامی». فصلنامۀ تخصصی اقتصاد. 3(9). 50-27.
خادم علیزاده، ا. و صفری، م. (1392). «واکاوی اصل تناقض خسّت از منظر آموزه‌های قرآن کریم». پژوهشنامۀ معارف قرآنی. 15، 156-137.
خادم علیزاده، ا. و صفری، م.(1394). «چگونگی عدم معمای خسّت در جامعه اسلامی از دیدگاه قرآن کریم». تحقیقات مالی اسلامی. 5. 34-7.
دهخدا، ع.(1372). لغت‌نامه .تهران: دانشگاه تهران.
راغب اصفهانی، ح.(1373) مفردات قرآن. بیروت: دارالقلم.
رضوی، ا. (1399). «نظام پولی در عصر ایلخانان». پژوهش‌های تاریخی، 4، 86-65.
زرین‌کوب، ع.ح .(1386). سرّ نی. چاپ سوم .تهران: علمی.
زمانی، ک.(1387). شرح جامع مثنوی معنوی. چاپ 27.تهران: اطلاعات.
کزازی، م.ج. و وفایی فرد، ز. (1395). «دنیامداری در داستان مثنوی معنوی». نشریه متن‌شناسی ادب فارسی.9(3). 62-49.
معین، م. (1386). فرهنگ فارسی، چاپ سوم، تهران: زرین.
میرجلیلی ، س. ح .(1387) «مروری بر اقتصاد کلاسیک و مکتب‌های آن». فرهنگ.66. 299-221.
نمازی، ح. (1395). نظام‌های اقتصادی. تهران: شرکت سهامی افشار.
نوروزپور، ل. (1392). حرص و طمع در مثنوی مولوی و مقایسۀ آن با چهار اثر در حوزۀ ادبیات تعلیمی. سبک‌شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)، 6(1)، 431-444.
همایی ،ج. (1360). مولوی‌نامه (مولوی چه می‌گوید ). چاپ چهارم. تهران: آگاه.
جونز، و.ت..(1383) خداوندان اندیشۀ سیاسی. ترجمۀ علی امین. تهران: امیرکبیر.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار