اصول اخلاقی انتشار مقاله
اصول اخلاقی انتشار مقاله
اصول کلی
1- مقاله‌ای که نویسنده برای مجلۀ مطالعات ایرانی ارسال می‌کند، باید حاوی یافته‌های علمی جدید باشد؛ از این رو مجله از چاپ مقاله‌های مبتنی بر گردآوری یا ترجمه معذور است.
2- مجله در پذیرش، رد، اصلاح، و ویرایش مقاله‌های دریافتی آزاد است.
3- نویسنده نمی‌تواند مقاله‌ای را که در جای دیگری تحت بررسی است، به مجله ارسال و همچنین نمی‌تواند مقاله‌ای را که در مجله تحت بررسی و ارزیابی است، برای نشریۀ دیگری ارسال کند.
4-مقالۀ ارسالی چه کل و چه بخشی از آن، به زبان فارسی یا هر زبان دیگری، نباید قبلاً در جای دیگری منتشر یا برای انتشار پذیرفته شده باشد.
5-دقت در پژوهش، گزارش صحیح داده‌ها و ذکر منابع در بردارندۀ تحقیقات سایر افراد، در مقاله الزامی است. اگر نویسنده از عین جملات و عبارت‌های دیگر آثار علمی در مقاله خود استفاده کرده باشد، این مطالب باید در داخل «علامت نقل قول» قرار گیرد.
6- نویسندگان نباید مقاله‌ای را ارسال کنند که قبلاً برای این مجله ارسال شده، تحت ارزیابی قرار گرفته و پس از ارزیابی توسط سردبیر رد شده است. اگر نسخۀ اولیه قبلاً رد شده بود و نویسنده مایل است تا نسخه‌ای اصلاح شده از مقاله را برای ارزیابی ارسال کند، توجیه ارسال مجدد مقاله، باید به طور شفاف توسط نویسنده برای سردبیر مجله مطرح و عنوان شود. تنها تحت شرایط خاصی است که اجازۀ ارسال مجدد مقاله برای بار دوم وجود دارد.
سرقت علمی
ثبت مقاله در سامانۀ مجلۀ مطالعات ایرانی با ارسال ایمیل به کلیۀ نویسندگان مقاله اطلاع داده خواهد شد؛ بدیهی است درج نام نویسندگان در مقاله به منزلۀ نقش اساسی ایشان در تدوین مقاله است، در صورتی که نویسندگان مقاله در تدوین مقاله نقشی نداشته‌اند و از نام آن‌ها سوءاستفاده شده است، لازم است مراتب را بلافاصله از طریق ایمیل دریافتی اطلاع دهند. همۀ نویسندگان مقاله در مورد اصالت اثر مسئول هستند. حق ارزیابی موارد سرقت علمی برای مجله محفوظ است. سرقت علمی شکل‌های گوناگونی دارد از جمله:
الف. ثبت مقالۀ دیگری به نام خود.
ب. درج نام نویسندگان و پژوهشگرانی که در مقاله نقشی نداشته‌اند.
ج. کپی‌برداری یا تکرار بخش‌های قابل توجهی از مقالۀ دیگر (حتی اگر مقالۀ کپی شده مربوط به یکی از نویسندگان مقالۀ جدید باشد).
د. طرح نتایج حاصل از پژوهش‌‌های دیگران به نام خود.
هـ. چاپ مکرر مقاله توسط نویسندۀ واحد در چند نشریه.
و. بیان نتایج نادرست و خلاف یافته‌های علمی یا تحریف نتایج حاصل از پژوهش.
ز. استفاده از داده‌های نامعتبر یا دستکاری در داده‌های پژوهش.
موارد سرقت علمی توسط مسئولان مجله بررسی و برای حراست از اعتبار و زحمات دیگر پژوهشگران، بدون هیچ تساهل و چشمپوشی با توجه به میزان سرقت علمی به شرح ذیل برخورد قانونی می‌شود:
1-مقاله رد خواهد شد و در صورت چاپ، از روی وبگاه‌ها برداشته خواهد شد.
2- اسامی همۀ نویسندگان مقاله در سیاهنامۀ مجلۀ مطالعات ایرانی قرار خواهد گرفت.
3-. از مراجع قضایی ذیصلاح پیگیری حقوقی خواهد شد.
4- طی یک نامۀ رسمی پروندۀ سرقت علمی با سایر دانشگاهها و نشریههای داخلی و خارجی مرتبط به اشتراک گذاشته خواهد شد.
5-مراتب طی یک نامۀ رسمی به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC)، دانشگاهها، موسسهها، نشریهها و هر محلی که نویسندگان از امتیاز چاپ این مقاله استفاده کرده‌اند، اطلاع داده خواهد شد.
تضاد منافع
نویسند مسئول باید منابع حمایت مالی طرح را در متن مقاله بیان کند؛ سپس نسبت به ارسال مقاله اقدام نماید. هر یک از منافع گفته شده که قید شود، باید همراه مقاله منتشر شوند. اگر در مورد نوع موقعیتی که نمایانگر تضاد است، شک و تردید وجود دارد، باید مشخص و آشکار شود، هر موردی در زمینۀ تضاد منافع باید با ادارۀ انتشارات یا سردبیر مطرح شود.
هنگام ارسال مقاله به مجله، نویسندۀ مسئول، فرصت دارد تا داور احتمالی را برای مقاله پیشنهاد دهد. نویسندگان باید از هرگونه تضاد منافع احتمالی یا نمود آن در انتخاب سردبیران و داوران پرهیز کنند. تضاد منافع از این نوع، تنها برای نویسندۀ مسئول به کار نمی‌رود، بلکه مشمول نویسندگان همکار در مقاله نیز می‌شود.
مثال‌هایی از تضادهای منافع ممکن شامل موارد زیر است:
1- یکی از نویسندگان در همان نهاد یا سازمانی است که سردبیر یا داور نامبرده هستند؛
2-یکی از نویسندگان، عضو کمیتۀ پایان‌نامۀ سردبیر یا داور بوده یا برعکس،
3- یکی از نویسندگان و سردبیر یا داور، در حال حاضر جزء نویسندگان همکار در مقالۀ دیگر هستند یا طی دو سال گذشته، نویسندۀ همکار یک مقاله بوده‌اند.
نویسندگان نباید افرادی را معرفی کرده و نام برند که می‌دانند نسخۀ قبلی مقاله را خوانده و پیشنهادهای خود را مطرح کرده‌اند؛ زیرا چنین دانشی، به طور خودکار فرآیند ارزیابی مخفی مقاله را نقض می‌کند.
ارزیابی مخفی دوطرفه
نشریه یک فرایند ارزیابی مخفی دوطرفه را دنبال می‌کند که به موجب آن، نویسندگان، داوران را نمی‌شناسند و برعکس. نویسندگان باید به محرمانه بودن فرایند ارزیابی احترام گذاشته و هویت خود را برای داوران آشکار نسازند و برعکس. برای مثال، مقاله نباید حاوی هر گونه اطلاعات مشمول خودافشایی باشد، به طوری که داور بتواند نویسنده را شناسایی کند.
نویسندگان نباید مقالۀ ارسالی خود (مشتمل بر مقالات و پیش‌نویس‌های اولیه) را روی وبگاه‌ها منتشر کنند؛ زیرا در وبگاه‌ها، نویسندگان می‌توانند به راحتی توسط داوران شناسایی شوند.
نویسندگان نباید افرادی را به عنوان سردبیر یا داور نام برند که می‌دانند قبلاً مقاله یا نسخۀ قبلی آن را خوانده و پیشنهادهای خود را مطرح ساخته‌اند؛ زیرا این دانش یا آگاهی، به طور خودکار ناقض فرایند ارزیابی مخفی دوطرفه است.
دقت
نویسندگان مسئول نهایی محتوای کل مقالۀ ارسالی به نشریه هستند. نویسندگان متعهد هستند تا نمایی دقیق از پژوهش انجام شده و نیز بحث عینی در خصوص اهمیت پژوهش، ارائه کنند.
نویسندگان باید یافته‌های خود را به طور کامل گزارش کنند و نباید داده‌هایی را که مرتبط با متن یا ساختار پرسش‌های پژوهش هستند، حذف کنند. نتایج باید صرف نظر از آنکه پیامدهای مورد انتظار را حمایت می‌کنند یا با آن‌ها در تناقض هستند، گزارش شوند. نویسندگان باید دقت ویژه در ارائۀ خواص یا ویژگی‌های مرتبط با پژوهش خود یا یافته‌ها و تفسیر آن‌ها داشته باشند. مفروضات بنیادین، تئوری‌ها، روش‌ها، شاخص‌ها و طرح‌های پژوهش مرتبط با یافته‌ها و تفسیرهای کار آن‌ها، باید آشکار و عنوان شوند.
مقاله باید حاوی جزئیات و منابع کافی باشد، به نحوی که امکان دسترسی سایر پژوهشگران به مجموعۀ داده‌های یکسان جهت تکرار پژوهش وجود داشته باشد.
اگر نویسندهای یک اشتباه یا بی‌‌دقتی مهم را در کار خود کشف کند، متعهد است تا مراتب را به سرعت به اطلاع سردبیر مجله رسانده و جهت بازبینی یا اصلاح مقاله همکاری کند. اگر نویسنده یا ناشر توسط شخص یا نهاد ثالث دریابند که کار انتشار یافته اشتباهی مهم و جدّی دارد؛ نویسنده متعهد است تا به سرعت نسبت به بازبینی یا اصلاح مقاله یا فراهم‌‌سازی شواهد برای سردبیر، دال بر صحت و درستی مقالۀ اصلی یا اولیه اقدام نماید.
تألیف مشترک
همۀ نویسندگان بیان شده در مقاله باید در کار پژوهش مساعدت و همکاری جدّی داشته و در مقابل نتایج پاسخگو باشند. اعتبار و امتیاز نویسندگی یا تألیف، باید به نسبت مساعدت‌های بخش‌های مختلف تسهیم شود. نویسندگان باید مسئولیت و اعتبار کار را تقبل کنند که شامل اعتبار نویسندگی یا تألیف، تنها برای کاری که به طور عملی انجام داده‌اند یا کاری که در انجام آن مساعدت کرده‌اند، است.
نویسندگان باید به طور معمول، نام دانشجو را به عنوان نویسندۀ همکار اصلی در مقالاتی که نویسندگان متعدد دارد و تا حد زیادی برگرفته از پایان‌نامه یا رسالۀ دانشجو است، فهرست کنند.
نویسندۀ مسئول که مقاله را به مجله ارسال می‌کند، باید یک نسخه یا پیش‌نویس مقاله را به همۀ نویسندگان همکار و مشترک ارسال و رضایت آن‌ها را جهت ارسال مقاله به مجله و انتشار آن کسب کند.
حقوق انسانی
نویسندگان مسئولیت حفظ و حمایت از حریم خصوصی، کرامت انسانی، رفاه و آزادی مسائل انسانی شرکت کنندگان پژوهش را برعهده دارند. مقاله‌هایی که درگیر مسایل انسانی هستند (مطالعات میدانی، شبیه‌‌سازی‌ها، مصاحبه‌ها)، باید منطبق با الزامات آیین‌‌نامۀ حقوق انسانی در دانشگاه نویسنده انجام گیرند.
به‌هنگام بودن و سرعت عمل
نویسندگان باید در تجدید نظر و انجام اصلاحات مقاله سریع و مناسب عمل کنند. اگر نویسندهای نمی‌تواند در سررسید زمانی تعیین شده (حداکثر یک ماه) عمل کند، باید هرچه زودتر با سردبیر برای تعیین مدت زمان بیشتر یا انصراف از فرایند ارزیابی تماس گیرد.