بررسی و تحلیل داستان عاشقانه گلریز ضیاءالدین نخشبی

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد دهاقان

2 مدرس پاره وقت دانشگاه آزاد اسلامی

چکیده

داستان گلریز نخشبی در شرح عشق شاهزاده عجب­ملک، فرزند پادشاه ترکستان به دختر شاه پریان نوشلب و اتفاقات و موانعی است که در راه رسیدن او به معشوقش پیش می‌آید . درون‌مایه‌های داستان «گلریز»، که ضیاءالدین نخشبی آن را به سال 750 هجری قمری در قالب نثری آمیخته به نظم آفریده است، یادآور افسانه‌های پریانی است که رویای بسیاری از آن‌ها را در داستان‌هایی همچون «هزار و یک شب» می‌توان یافت . بن‌مایه‌های عیاری و عاشقانه که در داستان‌های سنتی وجود دارد در این داستان نیز کاملا مشهود است . اگرچه عواملی همچون آفرینش شگفتی‌ها و فرضی بودن زمان و مکان، قسمت‌هایی از این داستان را با بخشی از قصه‌های «هزار و یک شب» منطبق می‌سازد، امّا تکّه‌های نامنطبق آن را وجود مواردی همچون استفادة شاعر از اشعار و ضرب‌المثل‌ها، برخورداری از مایه‌های عرفانی و وجود ضعفی محسوس در پیرنگ داستان تشکیل می‌دهد.
  این مقاله ضمن معرفی مختصر سراینده و گزارش داستان «گلریز»، به تحلیل ابعاد گوناگون ساختاری و محتوایی از منظر عناصر داستانی موجود در داستان‌های عاشقانه می‌پردازد .
 
 
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analysis of “Golriz”, a Love Story by Ziaodin ...

نویسندگان [English]

  • Ahmad Reza Yalameha 1
  • Zahra Ahmadshamsi 2
1 Islamic Azad University of Dehaghan
2 Part-time University Teacher
چکیده [English]

Nakhshabi’s Golriz, a story describing the love of prince Ajabmalek, son of the king of Turkestan, to Nushlab, Fairy King’s daughter, and the obstacles to their love. Written by Ziaodin Nakhshabi in 750 AH, “Golrize” reminds the reader of fairy stories like those in “One Thousand and one Nights”. Romantic and picaresque themes of traditional stories are also evident in this story. Although factors such as the creation of surprises, and imaginative settings make parts of this story accord with “One Thousand and One Nights”, nonconforming parts include matters as poet’s use of poetry and proverbs, inclusion of mystical themes, and an evident weakness of the plot.
This study briefly introduces the author and presents an analysis of various structural and content aspects of “Golriz” from the perspective of elements of love stories.
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Ziaodin Nakhshabi
  • Golriz
  • Love story
  • Elements of story