تاریخ‌نگاری زنان در آثار باستانی پاریزی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه تاریخ،دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران

2 گروه تاریخ، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه ازاد اسلامی، نجف اباد، ایران

3 گروه تاریخ، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران

4 مدیریت اسناد و مطبوعات آستان قدس، مشهد، ایران

چکیده

چکیده
محمد ابراهیم باستانی پاریزی پژوهشگری است که در آثارش نقش و عملکرد زنان در تاریخ ایران بیشتر از سایر مورخین معاصر، مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. وی علاوه بر ارزیابی و گزارش سرگذشت زنان مشهور، به جنبه‌هایی از حضور زن در تاریخ توجه داشته است که شاید از دید دیگر مورخان پنهان بوده و یا نادیده انگاشته شده است. وی در مقاله‌ها و کتاب‌های مختلف به نقش زنان و تأثیر حضور آن‌ها در جامعه پرداخته و در مقایسه با دیگر مورخان هم عصر خود، در تاریخ‌نگاری خویش التفات بیشتری نسبت به زنان نشان داده است. هدف این مقاله آن است که به روش توصیفی-تحلیلی و براساس داده‌های برگرفته از منابع کتابخانه‌ای، مقام و موقعیّت زنان در نگاه باستانی پاریزی را تبیین و تحلیل نماید. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که از جایگاه زن در آثار وی، وجهۀ نیک و مثبت زن بر وجه منفی آن برتری دارد و در مجموعۀ آثاری که با عنوان «هفتی» شهرت یافته، در مقایسه با دیگر آثارش، بیشتر به نقش و جایگاه زنان اشاره داشته است. علاوه بر پرداختن به نقش زن در اجتماع، او به نقش فرهنگی زن در آثارش نیز توجه کرده است. وی به نقش زن در خانواده و همچنین، قدرت اقتصادی زن توجه خاص دارد و در بسیاری از حوادث سیاسی نقش زنان را به عنوان عوامل پشت پرده و محرّک مردان در تصمیم‌گیری‌های مهم سیاسی جستجو کرده است.
 
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Women's historiography in bastani Parizi’s works

نویسندگان [English]

  • alireza abtahi 1
  • shokoufeh Bakhshaei shahrbabaki 2
  • ahmad kamranifar 3
  • abolfazl hasanabady 4
1 Department of history Najaf abad branch, Islamic Azad University, Najaf abad, Iran
2 Department of history Najaf abad branch, Islamic Azad University, Najaf abad, Iran
3 Department of history Najaf abad branch, Islamic Azad University, Najaf abad, Iran
4 Document and press management of Astan Ghods, Mashhad, Iran
چکیده [English]

Abstract
Mohammad Ibrahim Bastani Parizi is a researcher who has studied and analyzed the role and function of women in Iran history more than other contemporary historians. In addition to evaluating and reporting on the stories of famous women, he has considered on aspects of women's presence in history that may have been hidden or ignored by other historians. In various articles and books, he has dealt with the role of women and the impact of their presence in society. Compared to other historians of his time, he has shown more attention to women in his historiography. The purpose of this article is to explain and analyze Parizi’s view regarding to women’s status in his historical works through a descriptive-analytical method and based on data taken from library sources. The findings of this study show that in association with the position of women in his works the good and positive image of women is superior to its negative aspect. Compared to his other works, in his collective work known as "Hafti", the role and position of women have been mentioned more. In addition to consideration on women’s role in society, he has also paid attention to their cultural role in his works. He pays special attention to their role in the family as well as women's economic power. He has sought the role of women in political events as behind-the-scenes and also motivating factors for men in their important political decisions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords : Bastani Parizi
  • women
  • historiography
  • lower classes
  • people
منابع
_اتحادیه، منصوره، (نظام مافی)، فصیحی، سیمین و همکاران. (1387). «تاریخ‌نگاری زنان». کتاب ماه تاریخ و جغرافیا. شمارۀ 127، ص 24-35.
_باستانی پاریزی، محمدابراهیم. (1382). پیغمبر دزدان. چاپ هفدهم. تهران: انتشارات علم.
_باستانی پاریزی، محمدابراهیم. (1355). تاریخ شاهی قراختاییان. تهران: انتشارات بنیاد فرهنگ ایران.
_باستانی پاریزی، محمدابراهیم. (1356). خاتون هفت قلعه. چاپ دوم. تهران: امیر کبیر.
_باستانی پاریزی، محمدابراهیم. (1366). جامع المقدمات، چاپ دوم. تهران: نشر علم.
_باستانی پاریزی، محمدابراهیم. (1369). حصیرستان. تهران: نشر علم.
_باستانی پاریزی، محمدابراهیم. (1382). گذار زن از گدار تاریخ. تهران: ناشر کیانا.
_باستانی پاریزی، محمدابراهیم. (1390). سنگ هفت قلم. چاپ چهارم. تهران: انتشارات علم.
_باستانی پاریزی، محمدابراهیم.(1339).«جای پای زن در شکست قادسیه». نشریۀ یغما. شمارۀ 141، ص 35-29.
_بختیاری، پژمان. (1368). دیوان، مقدمه از باستانی پاریزی. چاپ اول. تهران: پارسا.
_براهنی، رضا. (1360). «تکلمه‌ای بر تاریخ مذکر». مجلۀ آرش. دورۀ چهارم، شمارۀ پنجم، ص 63-60.
_توکلی، بعقوب. (1381). «تاریخ‌نگاری در عصر پهلوی با نگاهی به تاریخ‌نگاری محرمانه». ماهنامۀ زمانه. ش 2، ص 36-41.
_سبزیان‌پور، وحید؛ باقرآبادی، شهریار؛ کریمی، عباس. (1395). «سیمای هویّت ایرانی در آثار ادبی عصر اسلامی (نگاهی به مقولۀ هویت در دو کتاب «دو قرن سکوت» و «خدمات متقابل ایران و اسلام») «مجلۀ مطالعات ایرانی. سال 15، شمارۀ 30، پاییز و زمستان، ص 63_79.
_فصیحی، سیمین. (1388). «از تاریخ مردان نخبه تا تاریخ زنان فراموش شده؛ علل تأخیر در پیدایش تاریخ‌نگاری زنان». تاریخ‌نگری و تاریخ‌نگاری. سال 19، دورۀ جدید، شمارۀ 2، تابستان، ص 43 - 67.
_کریمی، بهزاد. (1389). «مکتب تاریخ‌نگاری آنال«. تاریخ و تمدن اسلامی. سال ششم، شمارۀ 11، ص 167-191.
_مدرسی، فاطمه؛ سیفی، نسرین. (1391). «قلعه دختر». مجلۀ مطالعات ایرانی. سال 15، شمارۀ 21، بهار، ص223-245.
_نفیسی، سعید. (1344). «تاریخ شهریاری شاهنشاهی رضاشاه پهلوی از 13 اسفند 1299 تا 24 شهریور 1320». تهران، شورای مرکزی جشن‌های بنیان‌گذاری شاهنشاهی ایران.
_یاحسینی، سید قاسم. (1394). «تاریخ از پایین». مجلۀ میرداماد. سال اول، پیش‌شمارۀ 1، بهار، ص 84-87.