انواع درون‌مایه در اشعار فرج‌‌اﷲ کمالی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

موتیف از جمله اصطلاحات رایج در علوم مختلف از جمله ادبیات، نقد، نقاشی و دیگر هنرها است. این اصطلاح در بحث‌ درون‌مایه‌شناسی یکی موارد قابل توجه است. با استخراج موتیف‌ها و تحلیل معانی ضمنی برآمده از کابرد آنها در آثار شعری و داستانی می‌توان به درک بهتری از مشخصه‌ها و مولفه‌های سبکی متن دست یافت. اشعار محلی یکی از شاخه‌های بسیار مهم ادبیات است که بررسی و تحلیل متون نظم و نثر این گونۀ ادبی سبب آشنایی با ویژگی‌های سبکی جدید خواهد شد. در این مقاله با روش کیفی و کمی به‌ بررسی‌ بن‌مایه و موتیف‌های مختلف‌ شعر فرج‌اﷲ کمالی، شاعر دشتستانی‌، پرداخته‌شده است تا با بررسی موتیف‌ها و معانی ضمنی برآمده از آنها در دو مجموعۀ شعری او سبک فکری، تاثیرپذیری او از مسائل اجتماعی، نوع جهان‌بینی و نگرش خاص او به جهان و مسائل آن مشخص و تحلیل شود. همچنین در پی بررسی موتیف‌های پربسامد در این مقاله، نوع کاربرد صناعات ادبی و همچنین ارتباطات میان‌متنی موتیف‌های اشعار کمالی با دیگر شاعران در راستای مشخص‌کردن سبک فردی کمالی بررسی‌شده است. با بررسی درون‌مایه‌های اشعار کمالی‌ مشخص‌می‌شود که وی به‌ عنوان شاعری‌ محلی‌‌سرا مخاطب‌ خود را محدود به‌ منطقه‌ای‌ خاص ندانسته است. صناعات ادبی سنتی در بیان موتیف خاص با زبان محلی به شکل نشاندار صورت جدیدی به خود گرفته است. مفاهیم و موتیف‌های بنیادین تکرارشونده در اشعار او گاهی برای بیان احساسات عاطفی و همچنین دغدغههای سیاسی و اجتماعی است. زبان انتقادی کمالی در بیان موتیف‌ها با کاربرد و هنجارگریزی‌های سبکی، سبک خاص او را ایجاد کرده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Types of motifs in Farajullah Kamali's poems

نویسندگان [English]

  • somaye aghababaei
  • armin Zare'
allmetabatabaei university
چکیده [English]

Motif is one of the common terms in various sciences including literature, criticism, painting and other arts. This term is one of the notable cases in the discussion of terminology. In this article, qualitative and quantitative methods have been used to examine the theme and various motifs in the poetry of Farajullah Kamali, a poet from Dashtestani, in order to determine the style of thought and the impressionability by examining the motifs and the implicit meanings arising from them in his two poetry collections. His social issues, his type of worldview and his special attitude to the world and its issues should be identified and analyzed. Also, following the examination of frequent motifs in this article, the type of use of literary industries as well as the intertextual connections of the motifs of Kamali's poems with other poets have been investigated in order to determine Kamali's individual style. By examining the themes of Kamali's poems, it is clear that he, as a local poet, did not consider his audience limited to a specific region. In his poems, the traditional literary industry has taken a new form in the expression of a specific motif with the local language in a symbolic form. The fundamental recurring concepts and motifs in his poems are sometimes used to express emotional feelings, personal issues, as well as political and social concerns. Kamali's critical language in expressing motifs with the use of stylistic norms has created his special style.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Motif
  • stylistic deviance
  • individual style
  • local poems of Dashtestan
  • Farajullah Kamali

مراجع

الف. منابع فارسی
- احمدنیا، اسکندر. (1384). «شاعری شوریده با ذهنی سرشار از تغزل». نصیر. بوشهر. 16 دی.
- بهادری، مریم. (1393). «بررسی صور خیال در اشعار فرج الله کمالی». اتحاد جنوب. شمارۀ 1238. 
- پارسا‌نسب، محمد. (1388). «بن‌مایه: تعاریف، گونه‌ها و کارکردها». نقد ادبی. سال 1. شمارۀ 5. صص 7ـ40.
- تقوی، محمد و دهقان، الهام. (1388). «موتیف چیست و چگونه شکل می‌گیرد؟». نقد ادبی. ش8. صص7ـ31.
- حافظ، شمس‌الدین محمد. (1382). دیوان حافظ. تصحیح محمد قزوینی و قاسم غنی. تهران: زوار.
- خیام، عمر. (1372). رباعیات حکیم خیام نیشابوری. تصحیح محمدعلی فروغی و قاسم غنی. تهران: عارف.
- خیوه، میترا و علی‌مرادی، مریم. (1396). «بررسی درون‌مایه در شعر شاعران جنوب استان کرمان خدابخش دلیری، جانعلی خاوند و منصور علی‌مرادی». اورمزد. دورۀ 10. شمارۀ 35. 
- دهقان، الهام و تقوی، محمد. (1390). «موتیف و گونه‌ها و کارکردهای آن در داستان‌های صادق هدایت». نقد ادبی. سال 4. ش13. صص 91ـ 115. 
- ذوالفقاری، حسن و تقوی، حمید. (1397). «ساختار و تحلیل محتوای اشعار شالیزار در گیلان (بجار سرخوندگی)». فرهنگ مردم ایران. ش55. صص 64-88.
- زرقانی، سید مهدی .(1384). چشم‌انداز شعر معاصر ایران. تهران: ثالث.
- ستوده، غلامرضا، باباصفری، علی‌اصغر و محمدپور، محمدامین. (1401). «بررسی و تحلیل مضمون و درون‌مایه در ترانه‌های عاشقانۀ محلی ایرانی». مطالعات زبان و ادبیات غنایی. سال دوازدهم. شمارۀ 42. صص 62ـ80.
- شفیعی کدکنی، محمدرضا. (1372). «انواع ادبی». رشد آموزش زبان و ادبیات فارسی. ش 32. صص 4ـ9.
- شیرین‌کام، شهره. (1395). «درون‌مایۀ عشق در ترانه‌های گیلکی». ادبیات و زبان‌های محلی ایران زمین. سال ششم. شمارۀ 3. صص 61ـ76.
- صادقی شهپر، رضا و مشتاق‌مهر، رحمان. (1390). «مرگ‌اندیشی و زوال مهم‌ترین بن‌مایه (موتیف) در شعر فروغ فرخزاد و نمودهای آن». اندیشه‌های ادبی. دورۀ 2. شمارۀ 7. صص 89ـ119.
- صغیری، ایرج. (1385). «کمالی شاعری مردی با شعرهایی برای مردم». نسیم جنوب. شمارۀ 404. 4 تیر.
- عباسی، سیدکرامت. (1384). «بی‌قراری برای عاشقانه‌‌های دشتستان». بیرمی. بوشهر. سال سوم. شمارۀ 54. 26 دی.
- فردوسی، ابوالقاسم. (1386). شاهنامه. جلد 1. تهران: دایره المعارف بزرگ اسلامی.
- کاتوزیان، محمدعلی همایون. ( 1394). استبداد، دموکراسی، و نهضت ملی (چاپ هفتم). تهران: مرکز.
- کلاینگلد، پاولین، براون، اریک و شوئرمن، ویلیام. (1394). جهان‌وطنی و جهانی‌شدن (دانش‌نامۀ فلسفۀ استنفورد). ترجمۀ مهدی پارسا. تهران: ققنوس.
- کلهون، کریگ جکسون. (1401). ناسیونالیسم. ترجمۀ محمد رفیعی. تهران: آشیان.
- کمالی‌، فرج‌اﷲ. (١٣٩٣). دشتستونی‌. شیراز: نوید شیراز.
- کمالی‌، فرج‌اﷲ. (١٣٩٦). ولیک‌ نالۀ‌ بیچارگان. شیراز: نوید شیراز.
- محمدپور، محمدامین و باباصفری، علی‌اصغر. (1399). «بررسی و تحلیل درون‌مایۀ کار در ترانه‌های محلی». زبان و ادبیات فارسی. دورۀ 16. شمارۀ 23. صص. 263-286.
- مرادی، علی. (1384). «کمالی در آینۀ اشعارش». نصیر. ویژه‌نامۀ نوروز.
- موسوی، کاوه، راعی، مسعود و عمادزاده، محمدکاظم. (1401). «ایدئولوژی جهان‌وطنی و نقش آن در تاریخ تحولات حقوق بین‌الملل». دانش حقوق عمومی. ش37. صص1ـ30.
- مولوی، جلال‌الدین محمد. (1388). غزلیات شمس. تفسیر محمدرضا شفیعی کدکنی. تهران: سخن.
- نصیری جامی، حسن. (1380).  تحلیل ساختار و درون‌مایه‌های ترانه‌های کهن شرقی بر اساس ترانه‌های جام. مشهد: محقق.
- نظامی، الیاس بن یوسف. (1388). اقبال‌نامه. با حواشی و تصحیح حسن دستگردی. تهران: قطره.
- وحدانی‌فر، امید و داوری، زهرا. (1400). «موتیف‌ها در لالایی‌های سبزواری». فرهنگ و ادبیات عامه. ش38. صص269ـ302.
- یاحسینی، سید قاسم. (1384). «کمالی یعنی دشتسون». نصیر. بوشهر. یکشنبه 9 دی.
ب. منابع لاتینی
- Seigneuret, J. Ch. (1988). Dictionary of Literary Themes and Motifs. New York: Greenwood press.
- Childs, P. & Fowler, R. (2006). The Routledge Dictionary of Literary Terms. London and new York: Routledge publisher UK.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار