مطالعه‌ی تطبیقی ساختارهای فرم، سبک و گونه‌های جانوری در گبه‌های شیری فارس و قالی‌های شیری چین

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشکده صنایع دستی، دانشگاه هنر اصفهان

2 مربی فارغ التحصیل کارشناسی ارشد پژوهش فرش، دانشکده صنایع دستی ،دانشگاه هنر اصفهان

چکیده

گبه‌های شیری طیف گسترده‌ای از اصول زیبایی‌شناسی و فرهنگی فرش ایران را به نمایش می‌گذارند که در میان آنها می‌توان نمونه‌های قشقایی منطقه فارس را به عنوان گروهی شاخص در نظر گرفت. بافنده ها میراث‌دار سنتی بسیار عمیق و کهن هستند که با لایه‌های فرهنگ غنی ایرانی ارتباط تنگاتنگ دارد. سنت بافت گبه‌های شیری تنها متعلق به ایران زمین نیست بلکه طیف گسترده‌ای از بافندگان شرق آسیا به ویژه بافندگان چینی نمونه‌های ارزشمندی از این گونه دستبافته‌ها را خلق کرده‌اند. این اشتراک مهم فرهنگی بین دو حوزه‌ی تمدنی ایران و چین زمینه‌‌ساز مهمترین هدف این پژوهش یعنی مقایسه گبه‌های شیری فارس ایران و قالی های شیری چین است تا ضمن شناخت تمایزات سبکی هر یک به روابط طرح و نقش آن و همچنین زمینه‌های شکل‌گیری این روابط پرداخته شود. در همین راستا این سوال اصلی مطرح می‌شود که چه روابط دو سویه‌ای در ساختارهای فرمی، سبکی و گونه‌های جانوری گبه‌های شیری فارس و قالی های شیری چین چین وجود دارد؟
به منظور پاسخ به این پرسش اصلی با استعانت از روش تطبیقی نمونه‌هایی از گبه‌های شیری فارس و قالی های شیری چین طبقه‌بندی و مقایسه شده است که انتخاب این نمونه‌ها به روش هدفمند نمونه شاخص بوده و اطلاعات و داده‌های مورد نیاز به صورت اسنادی جمع‌آوری شده است. از جمله مهمترین یافته‌های این پژوهش می‌توان به ریشه‌دار بودن نقش شیر در هنر گبه‌بافی دو منطقه اشاره کرد اما سابقه‌ی کارکرد نمادین مفهوم شیر در فرهنگ ایرانی بیشتر است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Comparative Study in Formal Structures, Style and Animal Species in Persian and Chinese Gabbeh Rugs

نویسندگان [English]

  • iman zakariaee kermani 1
  • zahra kargar 2
1 Associate Professor, Faculty of Handicrafts, Isfahan University of Art, Isfahan, Iran.
2 Instructor of Master's Degree in Carpet Research, Faculty of Handicrafts, Isfahan University of Art,
چکیده [English]

Lion Gabbeh which shows a wide range of aesthetic and cultural-artistic principles of Iranian carpets that among them, the Ghashghaei pieces of the Fars province can be considered as an important group. The Lion Gabbeh weavers are very deep and ancient legacy of traditional heritage who are closely related to the rich Iranian culture. The tradition of weaving Lion Gabbeh does not belong only to Iranians, but a wide range of East Asian weavers, especially Chinese weavers, have created valuable samples of such hand-knits. This important cultural similarity between the two domains of Iranian and Chinese civilization is the basis of the most important goal of this research, which is to compare the Chinese and Iranian Fars Lion Gabbeh, in order to recognize the stylistic differences of each of them, the relations of design and its role as well as the fields of formation of these relations are discussed. In this regard, the main question arises, that what are the bipartite relationships in the form structures, style and animal species of the Fars and Chinese Lion Gabbeh?
the selection of these samples in a targeted manner is an indicator sample and the required information and data have been collected in the form of documents. One of the most important findings of this research is the rooted role of Lion in the art of Gabbeh weaving in two regions, but the history of symbolic function concept of Lion in Iranian culture has a longer history.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Persia's lion Gabbah
  • Chinese lion Gabbah
  • Ghashghaei’s Gabbah
  • Lion motif

مراجع

  • الف. منابع فارسی

    آرتور، کریستن‌سن. (1378). ایران در زمان ساسانیان. چاپ اول. ترجمۀ غلامرضا رشید یاسمی. تهران: صدای معاصر.

    آموزگار، ژاله. ( 1374). تاریخ اساطیری ایران. تهران: سمت.

    امیری، داود و بلک، دیوید. (1385). «فرش چینی اهمیت و خاستگاه آن». کتاب ماه و هنر. (98). 117-114.

    بهارلو، علیرضا و چیت‌سازیان، امیرحسین. (1391). «بررسی نقش‌مایه‌های قالی چین با تأکید بر نقش نمادین شیر-سگ و مطابقت آن با بافته‌های شیری قشقایی». کتاب ماه و هنر. (172).93-84.

    بازار جهانی فرش. (1364). چاپ دوم. تهران: بررسی بازار جهانی کالاها.

    تشکری، عباس. (1356). نگاهی به روابط سیاسی، تجاری و فرهنگی ایران و چین تا ظهور اسلام. تهران: موسسۀ روابط بین‌المللی.

    تناولی، پرویز. (1356). گبه‌های شیری فارس. تهران: دانشگاه تهران.

    دریایی، تورج. (1383). شاهنشاهی ساسانی. ترجمۀ مرتضی ثاقب‌فر. تهران: انتشارات ققنوس.

    دورانت، ویل (1365) مشرق زمین گاهوارۀ تمدن. جلد اول. ترجمۀ احمد آرام، امیرحسین آریان پور و عسکری پاشایی. تهران: سازمان انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی.

    ستاریان، بیات. (1385). «روابط ایران و چین در عهد باستان». رشد آموزش تاریخ. (22). 33-29.

    صباحی، طاهر. (1393). قالین( چکیده‌ای از تاریخ و هنر قالی‌بافی مشرق زمین). تهران: تکراری گویا.

    صوراسرافیل، شیرین و ژوله، تورج. (1378). آشنایی با طرح‌های فرش ایران و جهان. تهران: موسسۀ فرهنگی هنری شقایق روستا.

    عرفانی، فاطمه. (1388). «گذری و نظری به برخی از صنایع‌ دستی کهن ایران». فرهنگ و مردم. (32). 130-121.

    کجباف، علی‌اکبر. (1376). روابط ایران و چین از آغاز تا اسلام. اصفهان: نشریۀ علمی و پژوهشی دانشکده ادبیات و علوم انسانی.

    گامبریچ، ارنست. (1385). تاریخ هنر. ترجمۀ علی رامین. تهران: نی.

    مجابی، سید علی و فنایی، زهرا. (1389). پیش درآمدی بر تاریخ فرش جهان. تهران: آران.

    ممتحن، حسینعلی. (1355). راز بقای تمدن و فرهنگ ایران. تهران: انتشارات دانشگاه ملی.

    نصیری، محمدجواد. (1374). سیری در هنر قالی‌بافی ایران. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.

    هال، جیمز. (1380). فرهنگ نگاره‌ای نمادها در هنر شرق و غرب. ترجمۀ رقیه بهزادی. تهران: فرهنگ معاصر.

    همایون‌پور، پرویز. (1383). زن عشایری و چنته. تهران: نشر چشمه.

    یارشاطر، احسان. (1380). تاریخ ایران از سلوکیان تا فروپاشی دولت ساسانی. جلد سوم. چاپ دوم. تهران: امیرکبیر.

    یساولی، جواد. (1375). مقدمه‌ای بر شناخت قالی ایران. تهران: فرهنگ‌سرا.

     

    ب. منابع لاتین

    • Allane, L. (1993). Chinese Rugs. London: Thames and Hudson Ltd.
    • Bennett, I. (2004). Rugs and Carpets of the World. London‌ :Greenwich Editions.
    • D.Hopkins, E.( 2003). “the Parthian Empire” int: Parthia.com.
    • Chwalkowski, F. (2016). Symbols in Arts. Religion and Culture The Soul of Nature. Newcastle: Cambridge Scholar Poblishing.

    _Clifford, Ch. (1911). Rugs of the Orient. New York: Clifford Lawton.

    _Nai, H. (2033). A Survery of Sasanian Silver Conis Found in China. Int: Sasaned.com.

    • Harris, N. (1997). Rugs and Carpets of the Orient. Spain: The Hamlyn Publishing Group.
    • Hulsbosch, M., & Bedford, E., & Chaiklin, M. (2010). Asian Material Culture. Amsterdam: University Press.

    _Laurence, E., & Picken, R. (1984). Music for a Lion Dance of the Song Dynasty. Musica Asiatica: volume 4. Cambridge: University Press.

    • Liebetrau, P., & Katherine, J., & Collier, M. (1963). Oriental Rugs in Color. Canada Ltd Toronto: Ontario.

    پ. منابع اینترنتی

     

    _ULR1:_https://i.pinimg.com/564x/5b/cb/10/5bcb10f2cea73ba171e03ef86b6a1c4d.jpg (accesses in 22 may 2020 )

    _ULR2:https://i.pinimg.com/originals/bd/e8/7e/bde87e79c91d93a867dd9621ae7e7522.jpg (accesses in 22 may 2020 )

    _ULR3:https://i.pinimg.com/564x/21/60/d0/2160d09e1f14f90ae8a0064cd7f54a37.jpg (accesses in 22 may 2020 )

    ULR4:https://i.pinimg.com/564x/90/dd/60/90dd60e3b63cc8138647dd2de7afbb89.jpg (accesses in 22 may 2020 )

    ULR5: www.chinese lion rug                                           

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار