منتره و کارکردهای آن در دین زرتشتی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشکده الهیات، گروه ادیان و عرفان، دانشگاه تهران

2 دانشگاه تهران

چکیده

آموزه منتره یکی از مهم‌ترین مفاهیم دین زرتشتی است. در اوستا منتره به معنی کتاب اوستا، کلام مقدس و برخی دعاهای اوستایی آمده است که رعایت آداب خواندن آن‌ها بسیار اهمیت دارد. منتره از جهت ارتباط با الوهیت و اسطوره قداست دارد و اعتقاد بر این است که از جانب اهورامزدا و ایزدان و از طریق زرتشت به انسان‌ها رسیده است. این ارتباط مقدس از راه استفاده از منتره در مراسم آیینی ظهور می‌یابد. در آیین‌ها باید ایزدان با کلمات مقدس فراخوانده شوند. لزوم دقت در خواندن منتره و اجرای آیین‌ها، حضور روحانیان دینی را ضروری می‌سازد و مؤمنان عادی باید از کارگزاری ایشان استفاده کنند. منتره کارکردهای گوناگونی در دین زرتشتی دارد؛ بکار بردن کلمات مقدس در آیین‌های یسنا، آیین‌های طهارت و مراسم تشرف، استفاده در درمان‌بخشی، دفع نیروهای شر و در دعاها و نیایش‌ها ازجمله کارکردهای مهم منتره هستند. این پژوهش سعی دارد به شیوه توصیفی - تحلیلی با بررسی متن اصلی اوستا و متون پهلوی و ارائه شواهدی از آراء اندیشمندان در دین زرتشتی، مفهوم و کارکردهای گوناگون منتره را نشان دهد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Mantra and its function in Zoroastrianism

نویسندگان [English]

  • Mojtaba Zurvani 1
  • hasan namian 2
1 faculty of theology, religions and mysticism. university of Tehran
2 university of Tehran
چکیده [English]

Mantra and Its Function in Zoroastrianism

Mantra is one of Zoroastrian most essential teachings. Avestan Mantra denotes “Avesta as a sacred book,” “holy discourse,” and certain Avestan prayers whose accurate recitation is crucial. It is claimed that this notion was granted to humanity by Ahura Mazda and the deities via Zoroaster’s teachings. Mantra is regarded as holy since it is linked with divinity and myths. This sacred relationship is represented via rituals. In such rituals, the deities must be summoned through certain sacred chants. The requirement for precision in reading the prayers and performing the rituals necessitates the presence of Zoroastrian clergy, whereas ordinary Zoroastrians must refrain from chanting them. Mantra has several uses in Zoroastrianism, including chanting the holy words in Yasna practices of worship, being used in rites of cleansing and embracing the faith, being used as a healing tool, repelling evil spirits, and being used in prayers. This descriptive-analytical study seeks to analyze the Avesta and other Pahlavi literature and to provide evidence from Zoroastrian experts to define the concept and functions of Mantra.
Keywords: Mantra, holy discourse, Zoroaster, Avesta, Pahlavi texts, rituals in Zoroastrianism

کلیدواژه‌ها [English]

  • Mantra
  • sacred discourse
  • Zoroaster
  • Avesta
  • rituals in Zoroastrianism

مراجع

الف. منابع فارسی
اوشیدری، جهانگیر. (1371). دانشنامۀ مزدیسنا. تهران: نشر مرکز.
آموزگار، ژاله. (1382).  جادوی سخن در اساطیر ایران. مجلۀ بخارا. مهر و آبان 82 . شماره 32. صص: 32 – 45.
آموزگار، ژاله؛ تفضّلی، احمد. (1374). تاریخ اساطیری ایران. تهران: سمت.
آموزگار، ژاله؛ تفضّلی، احمد. (1386). کتاب پنجم دین‌کرد. تهران: انتشارات معین.
بویس، مری. (1377). تاریخ کیش زرتشت. ترجمۀ همایون صنعتی‌زاده. تهران: انتشارات صفی علیشاه.
بهار، مهرداد. (1375). پژوهشی در اساطیر ایران. چاپ اول. تهران: نشر آگاه.
بهار، مهرداد. (1378). بندهش. تهران: توس.
پورداوود، ابراهیم. (1394). اوستا. تهران: انتشارات نگاه.
دورکیم، امیل. (1398). صور بنیانی حیات دینی. ترجمۀ باقر پرهام. تهران: نشر مرکز.
دوستخواه، جلیل. (1379). اوستا. جلد 1 و 2. تهران: مروارید.
دوشن گیمن. (1375). دین ایران باستان. ترجمۀ روئیا منجم. تهران: فکر روز.
راشد محصل، محمدتقی. (1389). کتاب هفتم دین کرد. تهران: پژوهشگاه.
زنر، آر سی. (1377). تعالیم مغان. ترجمه دکتر فریدون بدره‌ای. تهران: انتشارات توس.
زنر، آر سی. (1384). طلوع و غروب زرتشتی‌گری. ترجمۀ تیمور قادری. تهران: امیر‌کبیر.
شایگان، داریوش. (1380). بت‌های ذهنی و خاطرۀ ازلی. تهران: امیرکبیر.
فضیلت، فریدون. (1381). کتاب سوم دین‌کرد. تهران: انتشارات فرهنگ دهخدا.
کاسیرر، ارنست. (1387). زبان و اسطوره. ترجمۀ محسن ثلاثی. تهران: نشر مروارید.
کلنز، ژان. (1394). مقالاتی دربارۀ زرتشت و دین زرتشتی. ترجمۀ احمدرضا قائم‌مقامی. تهران: فرزان.
مزداپور، کتایون. (1369). شایست نشایست. تهران: موسسۀ مطالعات فرهنگی.
نیبرگ، هنریک ساموئل. (1382). دین‌های ایران باستان. ترجمۀ سیف‌الدین نجم‌آبادی. دانشگاه شهید باهنر کرمان.
واخ، یواخیم. (1380). جامعه‌شناسی دین. ترجمۀ جمشید آزادگان. تهران: سمت.
وبر، ماکس. (1397). جامعه‌شناسی دین. ترجمۀ محسن ثلاثی. تهران: نشر ثالث.
هینتزه، الموت. (1393). اهمیت آیینی یسن هفت ها. ترجمه عباس آذرانداز. مزدک‌نامه 6 و 7. صص: 166 – 193.
ب. منابع لاتینی
Beck, L. Guy. (1993). Sonic theology: Hinduism and sacred sound. university of south Carolina.
Beck, L. Guy. (2012). Sonic liturgy: ritual and music in Hindu tradition. university of south Carolina.
Burchett, E. Patton. (2008). The magical language of mantra. journal of the American Academy of Religion. vol 76. no. 4. pp: 807 – 843.
Gonda, J. (1963). The Indian mantra. Orients, vol. 16. (Dec. 31, 1963). pp: 244 – 297. Brill.
Gonda, J. (1975). A History of Indian literature: Vedic literature. Vol: 1. Germany: Wiesbaden.
Hintze, Almut. (2008). on the Prophetic and Priestly Authority of Zarathustra, in: Jamsheed K. Choksy (ed). Gifts to a magus. NewYork: Peter Lang.
Kotwal, M. Firoz & Kreyenbroek, G. Philip. (2015). Prayer. in:  Stausberg. M & Yuhan. S (eds). The Wiley Blackwell companion to Zoroastrianism. UK: John Wiley & Sons Inc, Ltd.
Malandra, W. William. (1983). An introduction to Ancient Iranian Religion. university of Minnesota press.
Moulton, J. Hope. (2010). Early Zoroastrianism. Lectures. Nabu Press.
Padoux, andre. (2003). Mantra. In. Gavin Flood (ed). Blackwell companion of Hinduism. Blackwell publishing.
Rose, Jenny. (2011). Zoroasterianism an introduction. NewYork: Tauris
Skjaervo, Prods Oktor. (2015). The Gat̄has̄ as Myth and Ritual. In. Stausberg. M & Yuhan S (eds). The Wiley Blackwell companion to Zoroastrianism. UK: John Wiley & Sons Inc. Ltd.
Stausberg, Michael & Ramiyar, P. Karanjia, (2015). Rituals. In. Stausberg. M & Yuhan S (eds). The Wiley Blackwell companion to Zoroastrianism. UK: John Wiley & Sons Inc. Ltd.
Stausberg, Michael. (2015). Zarathustra: Post‐Gathic Trajectories. In. Stausberg. M & Yuhan S (eds). The Wiley Blackwell companion to Zoroastrianism. UK: John Wiley & Sons Inc. Ltd.
Williams, V. Alan. (2015). Purity and Pollution. In. Stausberg. M & Yuhan S (eds). The Wiley Blackwell companion to Zoroastrianism. UK: John Wiley & Sons Inc. Ltd.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار