«کَشتَریتو»؛ جایگاهش در تاریخ ماد و تبار او

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری باستان‌شناسی دانشکده هنر و معماری، دانشگاه مازندران

2 استادیار گروه تاریخ دانشگاه بهشتی

3 دانشگاه مازندران

چکیده

کشتریتو یا کشتریتی با این‌که یک فرمانروای شهری بیشتر نبوده است، اما به روزگار اسرحدون (669-680 پ.م.) چنان قدرتی یافت که آشور و سرزمین‌های دیگر از این مساله دچار هراس شدند. جایگاه این فرد از نظر نظامی، دل شاه آشوریان را منقلب کرده بود و از همین‌رو، بارها نام کشتریتو در پیشگو‌یی‌نامه‌های مرتبط با خدای «شَمَش» دیده می‌شود که در آن، اسرحدون بارها درباره شرکت کردن یا نکردن در جنگ با او پرسش می‌کند. درباره کیستی کشتریتو نظریه‌ای گفته شده است که در آن، او را با فرااُرتِس وصف شده در تاریخ هرودوت یکسان پنداشته‌اند. در این مقاله، ضمن بررسی جزئیات اطلاعات مرتبط با کشتریتو، این انطباق مردود دانسته شده و سپس به دامنه قلمرو او، کیستی او نسبت به مادی‌ها و جایگاه او در تاریخ ماد پرداخته شده است. پژوهش پیش رو با بررسی داده‌های مستند در منابع مکتوب آشوری و مطالعه تطبیقی آن‌ها با آن دسته از اطلاعات مرتبط با تاریخ اساطیری مادی‌ها در نوشته‌های نویسندگانی چون دیودور (به نقل از کتسیاس)، اسوبیوس، خورنی و آگاپیوس، جایگاه کشتریتو را از منظر این تحلیل مورد ارزیابی قرار می‌دهد این مقاله نشان می‌دهد که کردارهای کشتریتو، در حافظه تاریخی مادی‎‌ها تاثیری نگذاشت، اما خاطره آن‌ها از شخصیت او، بر هویت‌شناسی این مردمان اثرگذار بود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Kashtaritu"; His place in the history of Medes and his ethnicity

نویسندگان [English]

  • Sorena Firouzi 1
  • Arezou Rasouli Taleghani 2
  • muhammad amin saadat mehr 3
1 PhD student in historical arcaheology University of Mazandaran
2 University of Beheshti
3 UMZ
چکیده [English]

Even though Kashtaritu or Kashtariti was not an urban ruler, but he gained such power during the time of Esarhaddon (669-680 BC) that Assyria and other lands were afraid of this issue. This person's position in terms of military point of view had turned the heart of the Assyrian king, and therefore, the name of Kashtaritu is seen many times in the prophetic letters related to the god "Shamash", in which Esrahaddon repeatedly asks whether or not to participate in the war with him. There is a theory about Kashtaritu 's identity, in which he is considered the same as Phraortes described in Herodotus' history. In this article, while examining the details of the information related to Kashtaritu , this adaptation is rejected and then the scope of his territory, who he is in relation to the Medes and his place in the history of Media are discussed. The upcoming research, by examining the documentary data in the Assyrian written sources and comparing them with the information related to the mythological history of the Medes in the writings of authors such as Diodorus (cited by Ctesias), Eusebius, Khorni and Agapius, will determine the position of Kashtaritu from the perspective of this analysis. This article shows that Kashtaritu 's deeds did not affect the historical memory of the Medes, but their memory of his character had an impact on the identity of these people.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Media
  • Assyria
  • Archaeomythology
  • Ctesias
  • Kashtaritu

مراجع

الف. منابع فارسی
افکنده، احسان. (1395). «بازتاب شکل‌گیری دولت ماد در گفتار مادی هرودوت»، تاریخ ایران، شمارۀ 9 (2): صص. 1-23.
اومستد، آلبرت تن آیک. (1383). تاریخ شاهنشاهی هخامنشی، ترجمۀ محمد مقدم، چاپ سوم، تهران: علمی و فرهنگی.
تورات: کتاب مقدس (1895). ترجمۀ رابرت بروس و کاراپت اوهانس، تهران: مؤلف.
خلاصه‌ی فوتیوس (خلاصه‌ی تاریخ کتسیاس، از کورش تا اردشیر). (۱۳۸۰). ترجمۀ‌‌ کامیاب خلیلی، تهران: نشر کارنگ.
خورنی، موسی. (1380). تاریخ ارمنیان، ترجمۀ ادیک باغداساریان، تهران: مؤلف.
دیاکونوف، ایگور میخائیلوویچ. (1345). تاریخ ماد، ترجمۀ کریم کشاورز، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
روف، مایکل. (1389). «ماد و بین‌النهرین: تاریخ و معماری»، در بین‌النهرین و ایران در دوران متأخر؛ قبایل و امپراتوری‌ها 1600-539 ق.م.، ویراستۀ جان کرتیس، ترجمۀ زهرا باستی، تهران: سمت.
زرین‌کوب، روزبه. (1387). «بنیان‌گذاری اتحاد مادها و اهمیت منبع شناسی آن»، مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی (تهران)، دورۀ 59، شمارۀ 185: صص. 99-112.
شارپ، رلف نارمن. (1384). فرمان‌های شاهنشاهان هخامنشی، چاپ دوم، تهران: پازینه.
علی‌‌یف، اقرار (1388). پادشاهی ماد، ترجمۀ کامبیز میربها، تهران: ققنوس.
فیروزی، سورنا (1393). «پژوهش تطبیقی میان شواهد باستان‌شناختی غرب فلات ایران از ۲۰۰۰ تا ۵۵۰ پ.م و گزارش‌های کلاسیک یونانی و منابع میان‌رودانی ایرانی، ارمنی و سریانی»، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، تهران: دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران(منتشر نشده).
فیروزی، سورنا (1399). «نگاهی نو به کیستی چند شاه مادی و سردناپالوس»،  تاریخ اندیشه،دورۀ 3، شمارۀ 7: صص. 133-144.
فیروزی، سورنا؛ سعادت‌مهر، محمدامین؛ سودایی، بیتا (1401). «از سقوط زردوکّو تا برآمدن دیوکس؛ یک دموکراسی مادی»، پژوهشنامۀ تمدن ایرانی، دورۀ 4، شمارۀ 2: صص.133-160.
فیروزی، سورنا؛ مهرآفرین رضا (1401ب). «بازنگری در نام‌نامه‌های اساطیری شاهان آشور؛ تاریخ در دل اسطوره»، جستارهای باستان‌شناسی ایران (پیش از اسلام)، مقالات آمادۀ انتشار، قابل دسترسی در: http://iaej.sku.ac.ir/article_11289.html
کریستن‌سن، آرتور امانوئل (1355). کیانیان، ترجمۀ ذبیح‌الله صفا، چاپ چهارم، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
ملکزاده، مهرداد (1398). «هرمامیثرس: یک نام مادی در فهرست پادشاهان آشور!»، پژوهش‌های ایرانشناسی، دورۀ 9، شمارۀ 2: صص.124-151.
مهرآبادی، میترا (1380). تاریخ کامل ایران باستان، تهران: افراسیاب.
 
ب. منابع لاتینی                                                                 
ABC 25, Available at (2022):
 https://www.livius.org/sources/content/mesopotamian-chronicles-content/abc-25-walker-chronicle/
ABC 7, Available at (2022):
 https://www.livius.org/sources/content/mesopotamian-chronicles-content/abc-7-nabonidus-chronicle/
Adali, S. F. (2009). “Ummān-manda and ita Significance in the First Millenium B.C”, Doctor of Philosophy, Facaulty of Arts, Department of Classics and Ancient History, University of Sydney.
Agapius, (1909).  Universal History, Translated by Alexander Vasiliev. Available at (2022):
 https://www.tertullian.org/fathers/agapius_history_02_part2.htm
Baumstark, C. A. (1897). “Belesys 2 (Βέλεσυς)”, In: Paulys Realencyclopädie der classischenAltertumswissenschaft III/1. Available  at (2022):
  https://de.m.wikisource.org/wiki/RE:Belesys_2#III,1
Baumstark, C. A. (1899). “Chalaos (Χάλαος)”, in PaulysRealencyclopädie der classischenAltertumswissenschaft III/2. Available  at (2022):
  https://de.m.wikisource.org/wiki/RE:Chalaos
Brown, S. C. (1988). “The Mêdikos Logos of Herodotus and the Evolution of the Median State”, In: Achaemenid History III: Method and Theory, eds. A. Kuhrt& H. Sancisi-Weerdenburg, Leiden: Brill. pp. 71-86.
Cameron, G. G. (1936). History of Early Iran, Chicago. Chicago: The University of Chicago Press.
Dalley, S. (2005). “Semiramis in History and Legend: a Case Study in Interpretation of an Assyrian Historical Tradition, with Observations on Archetypes in Ancient Historiography, on Euhemerism before Euhemerus, and on the So-called Greek Ethnographie Style”, In: Cultural Borrowings and Ethnic Appropriations in Antiquity, ed. S. Gruen, Stuttgart: Franz Steiner Verlag. Pp. 12-22.
Diakonoff, I. M., (1985). “Media”, In: The Median and Achaemenian periods, ed. I. Gershevitch, Cambridge: Cambridge University Press. pp. 36-148.
Diakonoff, I. M., (1991). “ʿryMdy: The cities of Medes”, in Ah, Assyria : studies in Assyrian history and ancient near Eastern historiography presented to HayimTadmor, eds. M. Cogan and I. Ephaʿal, Jerusalem: The Magnes Press, the Hebrew University. pp. 13-20.
Diakonoff, I. M.; & Kashkai, S. M. (1979). Geographical Names According to Urartian Texts, Wiesbaden: Ludwig Reichert Verlag.
DiodorusSiculus (1933). Library of History, Version of  the Loeb Classical Library Edition. Available at (2022):
https://penelope.uchicago.edu/Thayer/e/roman/texts/diodorus_siculus/2a*.html
Drews, R. (1969). “The Fall of Astyages and Herodotus’ Chronology of the Eastern Kingdoms”, Historia, Vol. 18: pp. 1-11.
Eusebius, Chronicle, English translation version, attalus organization. Available at (2022):
 http://www.attalus.org/translate/eusebius4.html#7
Frahm, E. (2003). “Images of Ashurbanipal in Later Tradition”, Eretz Israel, Vol. 27: pp.  37-48.
Frame, G. (2021). Royal Incriptions of Sargon II, King of Assyria (721-705), Pennsylvania: Penn State University Press.
Fuchs, A. (1994). Die InschriftenSargons II. Aus Khorsabad, Göttingen: Cuvillierverlag.
Fuchs, A. (1998). Die Annalen des Jahres 711 v. Chr. nach Prismenfragmenten aus Ninive und Assur, Helsinki: Casco Bay Assyriological Institute.
Fuchs, A. (2003-2005), “Parsua(š)”, in Reallexikon Der Assyriologie Und Vorderasiatischen Archaologie, Berlin: Walter de Gruyter. pp. 340-342.
Fuchs, A. (2008). “Der Turtan Šamši-ilu und die grosse Zeit der assyrischenGrossen (830-746)”, Die Welt des Orients, Vol. 38: pp. 61-145.
Gadd, C. J. (1923). The Fall of Nineveh, The newly discovered Babylonian chronicle, No. 21,901, in the British museum, London: Oxford University Press.
Gera, D. (1997). Warrior Women: The Anonymous Tractatus De Mulieribus. Leiden: Brill.
Gilmore, J. (1888). The Fragments of Persika, London and New York: MacMillan and Co.
Glassner, J. J. (2004). Mesopotamian Chronicles (Writings from the Ancient World), Atlanta: Society of Biblical Literature.
Grantovskiy, E. A. (1998). Iraniirant︠s︡y do Akhemenidov: osnovnyeproblemy, voprosykhronologii, Moscow: L.et.n.
Grayson, K. A. (1996). RIMA 3/Assyrian Rulers of the Early First Millennium BC, II (858-745 BC), Vol. 3, Toronto: University of Toronto Press.
Grayson, K. A. (2008). “Assyria: Sennacherib and Esarhaddon (704-669 B.C.)”, in The Cambridge Ancient History, Vol. 3, Parth 2, Cambridge: Cambridge University Press, pp. 122-141.
Helm, P. R. (1981). “Herodotus' Mêdikos Logos and Median History”. Iran, Vol. 19: pp. 85-90. 
Herodotus, (1920). Histories. English translation by Alfred Denis Godley. Vol. 1, Available  at 2022:
 https://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus:text:1999.01.0126
Howorth, H. H. (1892), “The Beginnings of Persian History”, The Academy, Vol. 41, No. 1041: pp. 373-375.
Ivantchik, A. (1993). Les Cimmériens au Proche-Orient, Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht.
Kent, R. G. (1950). Old Persian, Grammar, Texts, Lexicon , New Haven: American Oriental Society.
König, F. W. (1934). Alteste Geschichte der Meder und Perser, Leipzig: J. C. Hinrichs'sche Buchhandlung.
Kruger, J. (1856). Geschichte der Assyrier [Assyrer] und Iraniervom 13ten biszum 5ten JahrhundertvorChristus, Frankfurt: Verlag von Heinrich Ludwig Brönner.
Labat, R. (1961 ). Kaštariti, Phraorte et les débuts de l’histoireMède, Paris: Imprimerie Nationale.
Lanfranchi, G. B. (1995). “Assyrian geography and Assyrian letters: the location of Hubuskia again”, in Neo-Assyrian geography, ed. M. Liverani, Rome: Università di Roma, pp. 127-137.
Lanfranchi, G. B.; & Parpoka, S. (1990). The Correspondence of Sargon II, Part 2: Letters from the Northern and Northeastern Provinces, Helsinki: Neo-Assyrian Text Corpus Project.
Leichty, E. (2011). The Royal Inscription of Essarhaddon, King of Assyria (680-669 BC). Winona Lake: Eisenbrauns.
Lenfant, D. (1996). “Ctésias et Hérodote, ou les réécritures de l’histoiredans la Perseachéménide”, Revue des Études Grecques, Vol. 109: pp.348-380.
Levine, L. D. (1972). Two Neo-Assyrian Stelae from Iran, Toronto: Royal Ontario Museum.
Levine, L. D. (1974). “Geographical studies in the Neo-Assyrian Zagros II”, Iran, Vol. 12: pp. 99-124.
Levine, L. D. (1977). “East-west trade in the late iron age: A view from the Zagros”, In: Mountains and Lowlands: Essay in Archaeology of Greater Mesopotamia, Malibu: Undena Publications, pp. 135-151.
Llewellyn-Jones, L. & Robson, J. (2010). Ctesias's History of Persia, Tales of the Orient, London & New York: Routledge.
Luckenbill, D. D. (1926). Ancient Records of Assyria and Babylonia, Vol. 1, Chicago: University of Chicago press.
Luckenbill, D. D. (1927). Ancient Records of Assyria and Babylonia, Vol. 2, Chicago: University of Chicago press.
Macgregor, S. L. (2012). Beyond Hearth and Home: Women in the Public Sphere in Neo-Assyrian Society, Helsinki: Neo-Assyrian Text Corpus Project.
May, N. N. (2018). “Neo-Assyrian Women, Their Visibility, and Their Representation in Written and Pictorial Sources”, In: Studying Gender in the Ancient Near East, eds. S. Svärd & A. Garcia-Ventura, Pennsylvania: University Park, pp. 249-288.
Medvedskaya, I. N. (1999). “Media and its Neighbours I: The Localization of Ellipi”, Iranicaantiqua, Vol. 34: pp.53-70.
Medvedskaya, I. N. (2004). “Deiok, Fraortikhronologiya midi iskoĭdinastii”, VDI, Vol. 2: pp. 94-100.
Melville, S. C. (2014). “Neo-Assyrian Royal Women and Male Identity: Status as a Social Tool”, Journal of the American Oriental Society. Vol, 124, No. 1: pp. 37-57.
Millard, A.R. (1994). The Eponyms of the Assyrian Empire 910-612 B.C, Helsinki: Neo-Assyrian Text Corpus Project.
Novotny, J. (2004). “Sammu-rāmat or Sammu-ramāt”, in Prosopography of the Neo-Assyrian Empire 3/1, ed. H. D. Baker, Helsinki: The Neo-Assyrian Text Corpus Project, pp. 1083-1084.
Novotny, J.; & Jeffers, J. (2018). The Royal Inscriptions of Ashurbanipal (668–631 BC), Aššur-etel-ilāni (630–627 BC), and Sîn-šarra-iškun (626–612 BC), Kings of Assyria, Part 1, Winona Lake: Eisenbrauns.
Parpola, S. (1970). Neo-Assyrian Toponyms, Kevelaer: Butzon & Bercker GmbH.
Parpola, S.; & Porter, M. (2001). The Helsinki atlas of the Near East in the Neo-Assyrian period, Helsinki: Neo-Assyrian Text Corpus Project.
Prášek, J. V. (1906). Geschichte der Meder und Perser, Gotha: F. A. Perthes.
Rawlinson G. (1875). The History of Herodotus, Vol. 1, London: John Murray Press.
Reade, J. E. (1987). “Was Sennacherib a Feminist?”, In:  La Femme dans le Proche-Orient Antique: XXXIIIe Rencontre AssyriologiqueInternationale, ed. J. M. Durand, Paris: CNRS, pp. 139-145.
Rollinger, R. (2003). “The Western Expansion of the Median Empire: a Re-examinatio”, in Continuity of Empire (?): Assyria, Media, Persia, eds. G. B. Lanfranchi, M. Roaf, & R. Rollinger, , Padua: S.a.r.g.o.n., pp. 289-319.
Sancisi-Weerdenburg, H. (1988). “Was There Ever a Median Empire?”, In: Achaemenid History III: Method and Theory, eds. A. Kuhrt& H. Sancisi-Weerdenburg, Leiden: Brill, pp. 197-212.
Sayce, A. H. (1884), The Ancient Empire of the East, London: MacMillan and Co.
Starr, I. (1990). Queries to the Sungod, Divination and politics in Sargonid Assyria, Helsinki: Helsinki University Press.
Svärd, S. (2016). “Neo-Assyrian Elite Wome”, in   Women in Antiquity: Real Women across the Ancient World, eds. S. L. Budin and J. M. Turfa, London: Routledge.
Tadmor, H.; Yamada, S. (2011). The Royal Incriptions of Tiglat-Pileser III (744-727 BC) and Shalmaneser V (726- 722 BC), Vol. 1, Winona Lake: Eisenbrauns.
Tavernier,  J. (2007). Iranica in the Achaemenid Period (ca. 550-330 B.C.), Leuven: Peeters Publishers & Department of Oriental Studies.
Teppo, S. (2007). “Agency and the Neo-Assyrian Women of the Palace”, StudiaOrientalia,Vol. 101: pp. 381-420.
Tümpel, K. (1897). “Belos 3 (Βῆλος)”, in PaulysRealencyclopädie der classischenAltertumswissenschaft III/1,  Available  at (2022): https://de.m.wikisource.org/wiki/RE:Belos_3
Weiershäuser F.; & Novotny, J. (2020). The Royal Inscriptions of Amēl-Marduk (561–560 BC), Neriglissar (559–556 BC), and  Nabonidus (555–539 BC), Kings of Babylon, Winona Lake: Eisenbrauns.
Young, T. C. (1988). The Early History of the Medes and the Persians and the Achaemenid Empire to the Death of Cambyses”, In: The Cambridge ancient history, Vol. 4, Cambridge: Cambridge University Press, pp. 1-52.
Zadok, R. (2002). The Ethno-linguistic Character of Northwestern Iran and Kurdistan in the Neo-Assyrian Period, Tel Aviv: Archaeological Center Publications.
Zawadzki, S. (2011‒2012). “Umman-mandaRevisited”, State Archives of Assyria Bulletin, Vol. 19: pp. 267- 278.
Zimansky, P. (1990). “Urartian Geography and Sargon's Eighth Campaign”, Journal of Near Eastern Studies, Vol. 49, No. 1: pp. 1-21.
Zournatzi,  A. (2013). “The Median logos of herodotus and the persians' legitimate rule of Asia”, Iranica Antiqua, Vol. 48: pp. 221-252.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار