صرف فعل در گویش کردی اردلانی (سنندجی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران

2 دانشیار گروه زبان و ادبیات کردی و پژوهشگر پژوهشکده کردستان‌شناسی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

چکیده

گویش کردی اردلانی یکی از گویش های گروه مرکزی زبان کردی است که عمدتاً در سنندج و شهرهای پیرامون آن رایج است. نام این گویش از خاندان اردلان که فرمانروایان این شهر و مناطق همجوار آن بوده اند گرفته شده است و به سنندجی (سنه ای) نیز معروف است.
این پژوهش که با روش میدانی و اسنادی انجام شده است به صرف فعل در این گویش می پردازد و در آن ابتدا اجزاء فعل شامل ماده ها، شناسه ها، وندهای تصریفی فعل بررسی شده، آنگاه به ساخت زمان ها و وجه های گوناگون ونیز فعل های کمکی پرداخته شده است. بر اساس یافته های این تحقیق، مهم ترین ویژگی زبان کردی، حفظ مادة مجهول ایرانی باستان و میانه است که آن را از سایر زبان ها و گویش های ایرانی متمایز می سازد و دیگر اینکه بر خلاف برخی از زبان ها و گویش های ایرانی جدید، از جمله زبان فارسی،در صرف ماضی افعال متعدی، از ساخت ارگاتیو ایرانی میانه استفاده می گردد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Verb Conjugation in Ardalani (Sanandaji) Dialect of Kurdish

نویسندگان [English]

  • Mohammad Motallebi 1
  • Yadollah Pashabadi 2
1 Assistant professor,, department of Persian language and literature, faculty of literature and humanities, Shahid Bahonar university of Kerman, Kerman, Iran.
2 Associate Professor of Kurdish language and Literature Department,, and Researcher of Kurdistan Studies Institute, University of Kurdistan, Sanandaj, Iran
چکیده [English]

Abstract
Ardalani dialect belonging to the central group of Kurdish dialects, is mainly spoken in Sanandaj and its suburbs. The word “Ardalani” is derived from the name of Ardalan family who had ruled over the city. The dialect is also known as “Sanandaji (Sene’i)”. This article is devoted to the verb conjugation in Ardalani dialect. At the first, verb components such as stems, personal endings, verb inflectional affixes are discussed. Then the formation of in different tenses, modes, and voices, as well as the modals and auxiliaries are discussed. According to the results of this research, the most important characteristic of Ardalani dialect is preserving the passive stem of Old and Middle Iranian which distinguishes it from other Iranian languages. Another characteristic is that Ergative structure is used in conjugation of the past tense of transitive verbs.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ardalani (Sanandaji) dialect
  • Kurdish language
  • Verb conjugation
  • ergativity
  • Iranian languages

مراجع

الف. منابع فارسی
ـ ابوالقاسمی، محسن (1383)؛ دستور تاریخی زبان فارسی؛ تهران: سمت، چاپ چهارم
ـ بدلیسی، میرشرفخان، (1377)؛ شرفنامه؛ چاپ اول، تهران: انتشارات اساطیر.
- بلو، جویس (1383)؛ «کردی»، در راهنمای زبان­های ایرانی؛ جلد دوم، ویراستار: اشمیت، رودریگر، ترجمة آرمان بختیاری ...، تهران: ققنوس.
ـ کلباسی، ایران، (1362)؛ گویش کردی مهابادی؛ تهران: مؤسسة مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
ـ کریمی دوستان، غلامحسین و ویسی، رحمان، (1387)؛ «حفظ یک ماده­ساز باستانی در ساخت فعل مجهول در کردی»، مجلۀ تخصصی زبان و ادبیات دانشکده ادبیات و علوم انسانی مشهد، سال 41، ش 161: 147- 137.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار