واکاوی آیینِ آفتاب خواهیِ «چل کچلک» در ایران

نوع مقاله : علمی

نویسنده

دانشیار زبان و ادبیات فارسی، واحد یاسوج، دانشگاه آزاد اسلامی، یاسوج، ایران

چکیده

روزگارانی که بارش باران چندین روز به درازا می کشید، باران را مانع انجام کار می دانستند و دست به برگزاری اعمال می زدند تا باران بند بیاید و آفتاب نمایان شود. به این روش ها، آیین " آفتاب خواهی" می گویند. یکی از این آیین های آفتاب خواهی، "چل کچلک" یا "چهل‌کچل" بوده که در باورِ برخی آیین ورزانِ ایرانی وجود داشته و در گذشته آن را به کار می بسته اند. روزگارانی معمول بوده هنگامی‌که بارش باران قطع نمی شد، ریسمانی حاضر نموده و نام چهل نفر بی مو را می برده اند و مطابق نام هر کچل، گره بر ریسمان زده و زیر ناودان می گذاشتند یا در زیر زمین دفن می‌کردند و اعتقاد داشتند که پس از این عمل، باران قطع و آفتاب نمایان خواهد شد. این پژوهشگر در این مقاله که با روش توصیفی تحلیلی انجام شده پس از شرح و وصف چل‌کچلک در مناطق گوناگون ایران، به تحلیل عناصر موجود در این آیین مانند عدد "چهل در فرهنگ عامه"، "کچل یا شخصیت بی‌مو"، "ریسمان" و "گره" پرداخته و ریشه های اساطیری را جستجو کرده و ارتباط آن را با فرهنگ عامیانه استخراج نموده و به این نتایج دست پیدا کرده است که این آیین در زمرۀ آیین های حاجت خواهی ایرانی قرار می‌گیرد که آیین‌ورزان با استفاده از عنصرهای جادویی مثل گره زدن طناب، اعداد مقدس و بی‌مویی(ضد باروری) به دنبال آن بوده‌اند تا باران را طلسم کنند و آفتاب پدید آید و با این خرافه "سرنوشت را به نفع خود" رقم بزنند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Analyzing the ritual of sun seeking "Chel Kachalak" in Iran

نویسنده [English]

  • mohammad hadi khaleghzadeh
Associate Professor of Persian Language and Literature, Yasouj Branch, Islamic Azad University, Yasouj, Iran
چکیده [English]

In the days when it rained for several days, they considered the rain to be an obstacle to work, and they started performing rituals until the rain stopped and the sun appeared. These methods are called "Sunshine" ritual. One of these sun-seeking rituals is "Chel-Kachlak" or "chehel-Kachal", which exists in the belief of some Iranian worshipers and used it in the past. Once upon a time, when the rain did not stop, a rope was prepared and the names of forty hairless people were called, and according to the name of each bald person, they tied a knot on the rope and placed it under the gutter or buried it under the ground, and the belief They believed that after this operation, the rain will stop and the sun will appear. This researcher in this article, which is done with a descriptive and analytical method, after the description and description of Chel-Kachalk in different regions of Iran, analyzed the elements in this ritual such as the number "forty in popular culture", "Kachl or hairless character". "rope" and "knot" and searched for its mythological roots and extracted its connection with folk culture and reached the results that this ritual is among the Iranian prayer rituals that By using magical elements such as tying a rope, sacred numbers and hairlessness (anti-fertility), they sought to spell the rain and make the sun appear and with this superstition "fate in their favor".

کلیدواژه‌ها [English]

  • "Sunshine"
  • "Chel Kachalak"
  • "folk culture"
  • "Rain"
  • "Superstition"