بررسی نمادهای جانوری در اشعار ادیب الممالک فراهانی

نوع مقاله : علمی

نویسندگان

1 دانشکده زبان و ادبیات فارسی،دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمان

2 دانشکده زبان و ادبیات فارسی،دانشگاه آزاد اسلامی کرمان

3 ادبیات ، ادبیات ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد حاج قاسم سلیمانی

چکیده

درادبیات فارسی ، همچون ادبیات سایر زبان ها ، شاعران و نویسندگان به دلایل بسیاری از جانوران به عنوان نماد،برای بیان اهداف خویش، بهره جسته اند .که این امر علاوه بر جذاّب تر نمودن مطالب ، نزد خواننده ، فهم موضوعات را برای آنان آسان تر می نماید.یکی شاعرانی که برای بیان مضامین سیاسی _اجتماعی خود از نماد جانوران بهره جسته ،ادیب الممالک فراهانی است . وی به عنوان یکی از شاعرانی که در دوره ی بازگشت و عصر مشروطه می زیسته ، اصطلاحات جانورشناسی را جهت بیان اهداف اجتماعی – سیاسی خویش سروده است.این پژوهش از نوع نظری و مقولۀ کتابخانه ای است که اطلاعات آن با رجوع به دیوان ادیب الممالک فراهانی و سایر منابع مرتبط گردآوری شده است. روش پژوهش، توصیفی-تحلیلی است ..بر پایۀ تحقیقات صورت گرفته ،نمادهای به کار رفته در دیوان ادیب الممالک فراهانی ، از نوع نمادهای انسانی هستند و خاستگاه آن ها جاندارانی مانند پرندگان ، آبزیان ، جانوران وحشی ، اهلی ، چارپایان و حشرات است .این رویکرد نمادین و رمزگونه ی شاعر ، دستمایه ای برای ، شکایت از اوضاع نابسامان جامعه ، مبارزه با استبداد حاکم ، ترغیب و تشویق ملت به اتحاد و هم بستگی ، استعمار ستیزی و مبارزه با نفوذ بیگانگان ، هجو صاحب منصبان و مدح مقامات سیاسی بوده است .

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Examining animal symbols in the poems of Adib al-Mamalek ّFarahani

نویسندگان [English]

  • Elena Mirhosseini Vakili 1
  • Maryam Gholamreza Beigi 2
  • Majid Hajid Zadeh 3
1 Department of Persian Language and Literature, Faculty of Literature and Humanities,Islamic Azad University,Kerman,Iran
2 Department of Persian Language and Literature, Faculty of Literature and Humanities, Kerman Branch, Islamic Azad University, Kerman, Iran
3 Islamic Azad University, Shahid Haj Qassem Soleimani branch
چکیده [English]

In Persian literature like other languages, poets and authors, for many reasons, have used animals as symbols to express their objectives. In addition to making the readers more interested, it has made the perception of the themes easier. One of the poets who have used animals as symbols to express his political, social, and national themes is Adib-al-Mamalik Farahani, a poet from the ‘Return Period’ and Mashruteh age. The present study aims to demonstrate the way the animal symbols work as a stylistic feature in the political-social poems of Adib-al-Mamalik Farahani.The research method is descriptive-analytical.
the symbols used in his Divan are of the human type and their origins are animals like birds, aquatic animals, wild animals, domestic animals, cattle, and insects.expressing the shortcomings, problems, and struggle with the ruling tyranny, urging and encouraging the nation to unite and depend on each other, anti-colonialism and the fight against the influence of foreigners, satirizing officials, and different classes, and praising political officials. Also, the use of animal idioms for innovative political-social poems can be considered a main component of the main poetic style of Adib-al-Mamalik Farahani.
The results indicate that the use of animal idioms is more intended to convey the social-political concepts of the poet’s age. They are also used for specific purposes such as urging and encouraging the nation to unite and depend on each other, anti-colonialism and the fight against the

کلیدواژه‌ها [English]

  • Adib-al-Mamalik Farahani
  • symbol
  • zoology
  • political
  • social

مراجع

اتحادی، حسین. (1400). ارتباط تصاویر حیوانی با عاطفه، روحیات و باورهای خاقانی. پژوهشنامۀ ادب غنایی دانشگاه سیستان ‌و‌ بلوچستان، سال 19، شمارۀ 36، بهار و تابستان 1400، صص 9-28.
انجوی شیرازی، میرجمال‌الدین حسین ‌بن ‌فخرالدین، (1351). فرهنگ جهانگیری. مشهد: انتشارات دانشگاه مشهد.
پورداوود، ابراهیم (1380). فرهنگ ایران باستان. چاپ دوم. تهران: اساطیر.
تقوی، محمد، (1376). بررسی حکایت‌های حیوانات تا قرن دهم در ادب فارسی. تهران: انتشارات روزنه.
جعفری، ناهید و بخشی پیش‌کناری، زهرا (1396). رویکرد نظامی گنجوی به تمثیل حیوانات از دیدگاه ادبیات تعلیمی. پژوهشنامۀ ادبیّات تعلیمی، سال نهم، شمارۀ سی‌ و‌ سوم، بهار 1396، صص 121-144
حمیدیان، سعید. (1381). داستان دگردیسی. چاپ اول، تهران: انتشارات نیلوفر.
خیریه، بهروز، (1384). نقش حیوانات در داستان‌های مثنوی. چاپ اوّل، تهران: فرهنگ مکتوب.
داد، سیما. (1385). فرهنگ اصطلاحات ادبی. چاپ سوم، تهران: مروارید.
دهخدا، علی‌‌اکبر، (1372)، لغت‌نامه، چاپ اول، انتشارات دانشگاه تهران.
رسمی، سکینه (1384). نقد روانشناختی تصویرپردازی پرندگان در حبسیه‌های فارسی. نشریۀ زبان و ادب فارسی، پاییز 1384، شمارۀ 196، صص 85-102
زرین‎کوب، عبدالحسین، (1353). با کاروان حلّه، تهران: جاویدان.
سلاجقه، پروین (1390). جستاری در چگونگی کارکرد نمادهای جانوران در اشعار صائب ‌تبریزی و بیدل دهلوی. نشریۀ پژوهش زبان و ادبیّات فارسی، تابستان 1390، شمارۀ 21، صص: 121-140
صفایی، علی و آلیانی، رقیه، (1396). بازنشانه شناسی نماد حیوانی باز در غزلیات شمس. پژوهش های ادب عرفانی، شمارۀ 32، صص 36-1
صفری، جهانگیر و عبدوند، ابراهیم (1394). بررسی نماد در دیوان ناصرخسرو. مجلّۀ علوم ادبی، سال 4، شمارۀ 6، بهار و تابستان 1394
طوسی، خواجه‌نصیرالدین. (1375). اخلاق ناصری. چاپ هشتم. تهران: انتشارات علمیۀ اسلامیه.
عبداللهی، منیژه (1381). فرهنگنامۀ جانوران درادب پارسی. 2 ج. تهران: پژوهنده.
فراهانی، محمد صادق (1380). دیوان کامل ادیب‌الممالک فراهانی. تصحیح مجتبی برزآبادی، تهران: فردوس.
فراهانی، محمد صادق، (1384). زندگی و شعر ادیب الممالک فراهانی. به تصحیح و تنقیح علی موسوی گرمارودی، تهران: قدیانی.
قاپلان، محمد، (1378). بلبل. دانشنامۀ جهان اسلام شمارۀ 3 صص 731 تا 738.
کزّازی، میر جلال الدین، (1385). نامۀ باستان. چاپ اول. تهران: سمت.
کوپر، جی سی. (1392). فرهنگ نگاره‌های آیینی. ترجمۀ رقیه بهزادی چاپ اول. تهران: علمی.
مسکوب، شاهرخ. (1371). چند گفتار در فرهنگ ایران. چاپ اول. تهران: انتشارات چشم و چراغ.
مصفا، مظاهر؛ و سعادتی، عباس. (1390). جایگاه وطن، آزادی، قانون و دانش در شعر ادیب. تحقیقات تعلیمی و غنای زبان و ادب فارسی. شمارۀ 8. صص 207-232.
معین، محمّد، (1360). فرهنگ فارسی معین. تهران: انتشارات امیر.
یاحقی، محمّدجعفر، (1386). فرهنگ اساطیر و داستان‌واره ها در ادبیّات فارسی. تهران: فرهنگ معاصر.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار